Παρέμβαση εισαγγελέα για το όργιο σπατάλης στους Δήμους

Αντίγραφο της έκθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στην οποία εντοπίζονται σωρεία παραβάσεων και παρατυπιών στην οικονομική διαχείριση Δημόσιων υπηρεσιών και ΟΤΑ, ζήτησε ο οικονομικός εισαγγελέας Γρηγόρης Πεπόνης προκειμένου, να διαπιστώσει κατά πόσον απαιτούνται ποινικές ενέργειες, όπως ο σχηματισμός δικογραφιών για τις υποθέσεις που καταγράφονται.

Η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που παραδόθηκε πριν λίγες μέρες στον πρόεδρο της Βουλής, αφορούσε προληπτικούς ελέγχους που έγιναν το οικονομικό έτος 2009, από τους οποίους προκύπτουν σωρεία παραβάσεων της νομοθεσίας, κυρίως από ΟΤΑ αλλά και από υπηρεσίες του στενού δημόσιου τομέα και φορέων του.

Σύμφωνα με την έκθεση, το ελεγχόμενο έτος εξεδόθησαν και υποβλήθηκαν για θεώρηση από το Δημόσιο περισσότερα από δύο εκατομμύρια χρηματικά εντάλματα, για συνολικό ποσό που υπερέβαινε τα 141 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα σχεδόν 15.000, για συνολικό ποσό περίπου 800 εκατ. ευρώ, επιστράφηκαν αθεώρητα, λόγω ελλείψεων νόμιμων δικαιολογητικών ή λόγω φορολογικών ή δημοσιολογικών παραβάσεων ή λόγω λανθασμένων εκκαθαρίσεων κλπ. Το Ελεγκτικό Συνέδριο σημειώνει μάλιστα, στην έκθεσή του, ότι διαπιστώνεται «δυστροπία της Διοίκησης» όχι μόνο να εφαρμόσει την κείμενη νομοθεσία, αλλά και να συμμορφωθεί με τη νομολογία του δικαστηρίου, με αποτέλεσμα να επαναλαμβάνονται οι ίδιες παραβάσεις.

Αντίστοιχα, από τους ΟΤΑ εκδόθηκαν περίπου 620.000 χρηματικά εντάλματα, για συνολικό ποσό που υπερέβαινε τα 4 δισ. ευρώ. Από αυτά, περίπου 7.000, συνολικής αξίας σχεδόν 78 εκατ. ευρώ, επιστράφηκαν αθεώρητα.

Το πόρισμα - σοκ για τη διαφθορά στους δήμους

Καταπέλτης για τη διαφθορά που επικρατεί στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι το πόρισμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Αποκαλύπτει παρανομίες σε προσλήψεις, καταβολή αποζημιώσεων προς υπαλλήλους και ειδικούς συνεργάτες, χορήγηση επιδομάτων ευθύνης σε διευθυντές χωρίς προσόντα, επιχορηγήσεις σε φορείς, δαπάνες δημοσίων σχέσεων. Σε εκατομμύρια ευρώ ανέρχονται τα ποσά που σπαταλήθηκαν.

 Στην «πρωτοκαθεδρία» των παράτυπων δαπανών που αποπνέουν οσμή διαφθοράς εμφανίζονται για μία ακόμη φορά οι δήμοι σύμφωνα με έκθεση-σοκ του Ελεγκτικού Συνεδρίου η οποία αναφέρεται στον έλεγχο δαπανών και εσόδων του συνόλου του Δημοσίου.

Περίπου τα μισά από τα εντάλματα πληρωμής που δεν εγκρίθηκαν από το Ελεγκτικό Συνέδριο αφορούν δαπάνες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Συγκεκριμένα, επιστράφηκαν στους... αποστολείς 7.264 εντάλματα πληρωμής που είχαν εκδώσει δήμοι και νομαρχίες και αφορούσαν δαπάνες 77,7 εκατ. ευρώ σε σύνολο 14.947 ενταλμάτων από το σύνολο των δημόσιων υπηρεσιών (ΝΠΔΔ, υπουργεία) που δεν εγκρίθηκε η εκταμίευσή τους.

Σύμφωνα με την έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για το 2009, δεν εγκρίθηκαν δαπάνες στους ΟΤΑ α' και β' βαθμού οι οποίες αφορούσαν παράνομες προσλήψεις, καταβολή παράνομων αποζημιώσεων σε υπαλλήλους και ειδικούς συνεργάτες δήμων, μη νόμιμη καταβολή επιδομάτων ευθύνης σε διευθυντές που δεν είχαν τις προϋποθέσεις να τοποθετηθούν σε θέσεις ευθύνης, καθώς και παράνομες υπερωρίες.

Μία μεγάλη κατηγορία περιπτώσεων δαπανών στους ΟΤΑ που δεν εγκρίθηκαν αφορά επιχορηγήσεις σωματείων για δραστηριότητες άσχετες με τους σκοπούς τους, δαπάνες δημοσίων σχέσεων, εθιμοτυπίας και βραβείων, παράθεση γευμάτων, δεξιώσεων, φωτογραφιών, προμήθειας λουλουδιών και καταχωρίσεων σε τοπικές εφημερίδες.

Εξοδα που προκαλούν ακόμα και έναν χρόνο πριν από την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης, αφού υπήρχε θεσμικό πλαίσιο που έθετε όρους στις δαπάνες δημοσίων σχέσεων.

Και στην τηλεόραση

Οπως αναφέρει η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καταγράφηκαν φαινόμενα δαπανών για τηλεοπτική προβολή των δήμων από τοπικούς τηλεοπτικούς σταθμούς, ενώ από την απόφαση ανάθεσης και την εκκαθάριση δεν ήταν δυνατόν να διαπιστωθεί σαφώς αν εξυπηρετούσαν λειτουργικές ανάγκες των δήμων.

Παράλληλα καταγράφηκαν και 130 χρηματικά εντάλματα συνολικού ποσού ευρώ 4.765.788,99, τα οποία εξοφλήθηκαν με ευθύνη των δημάρχων των δήμων ή προέδρων κοινοτήτων παρά τη γνωμοδότηση των αρμόδιων υπηρεσιών ότι οι συγκεκριμένες δαπάνες δεν είναι σύννομες.

Το Ελεγκτικό Συνέδριο άσκησε ειδικό κατασταλτικό έλεγχο κατά προτεραιότητα για τα συγκεκριμένα εντάλματα και έγιναν οι νόμιμες ενέργειες για να εισπραχτούν τα ποσά που δόθηκαν παρανόμως.

Σημαντικό στοιχείο για την ασύδοτη λειτουργία αρκετών δημάρχων αποτελεί το γεγονός ότι δεν υπέβαλαν σε αρκετές περιπτώσεις για προσυμβατικό έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο, εντάλματα για προμήθειες που ξεπερνούσαν το 1 εκατ. ευρώ (όπως προβλέπει ο νόμος) με αποτέλεσμα να ακυρώνονται οι συμβάσεις.

Η έκθεση καταγράφει επίσης ότι οι δήμοι καθυστερούν να εισπράξουν νομοθετημένους πόρους (φόρους και τέλη), καθώς και βεβαιωμένες απαιτήσεις. Με το θεσμικό πλαίσιο που ίσχυε πριν από τον «Καλλικράτη», μπορούσαν να μεταφέρουν δαπάνες από έτος σε έτος ακόμα και πέραν της τετραετίας προκειμένου να εξυπηρετήσουν δημότες ή εταιρείες που χρωστούσαν στους ΟΤΑ.

Το Ελεγκτικό Συνέδριο αναφέρει στην Εκθεσή του ότι οι συνέπειες του φαινομένου αυτού ήταν η έλλειψη επαρκών πιστώσεων για την ικανοποίηση των πιστωτών τους, η προσφυγή στη Δικαιοσύνη των τελευταίων και στη συνέχεια η επιβάρυνση των ΟΤΑ με τόκους, δικαστικά έξοδα και αμοιβές δικηγόρων.

Το Ελεγκτικό Συνέδριο πραγματοποιεί προληπτικό έλεγχο για όλες τις δαπάνες των ΟΤΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις του «Καλλικράτη», προκειμένου να υπάρχει εποπτεία στη νομιμότητα των ενταλμάτων. Η συγκεκριμένη διαδικασία αρκετές φορές δημιουργεί σημαντικές καθυστερήσεις στην αποπληρωμή προμηθευτών και δαπανών αλλά εξασφαλίζει τον δημοσιονομικό έλεγχο στο σύνολο των δαπανών στους ΟΤΑ.

Οι προκλητικές περιπτώσεις αδιαφάνειας

Ο χορός των εκατομμυρίων

Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα ενταλμάτων πληρωμής συγκεκριμένων ΟΤΑ τα οποία... επεστράφησαν από το Ελεγκτικό Συνέδριο και δεν υποβλήθηκαν εκ νέου από τους δήμους, γεγονός που εν μέρει αποτελεί ένδειξη αναγνώρισης από τους ΟΤΑ ότι η δαπάνη δεν θα εγκριθεί.

Συγκεκριμένα, εντύπωση προκαλούν κραυγαλέες περιπτώσεις «υποψήφιων» δαπανών από δήμους που αφορούσαν αμοιβές συνεργατών, επιχορηγήσεις για την αγορά πρώτης κατοικίας σε υπαλλήλους, χρηματοδοτήσεις σε συλλόγους μέχρι και σε κόμματα.

1. Στον Δήμο Αλεξανδρούπολης επιστράφηκε ένταλμα πληρωμής 15.666 ευρώ που αφορούσε αποδοχές και έξοδα κίνησης 8 υπαλλήλων αορίστου χρόνου, οι οποίοι είχαν μεταφερθεί από Δημοτική Επιχείρηση (ΔΕΠΕΑ) στον Δήμο. Το Ελεγκτικό Συνέδριο έκρινε παράνομες τις μετατάξεις, αφού οι υπάλληλοι δεν παρείχαν τις υπηρεσίες τους στη ΔΕΠΕΑ μέχρι τις 31-12-2005, και παράλληλα όταν ίσχυσε η διαδικασία μεταφοράς προσωπικού στον Δήμο η ΔΕΠΕΑ ήταν υπό εκκαθάριση. Αντίστοιχες περιπτώσεις καταγράφηκαν στον Δήμο Διδυμοτείχου για ποσό 240.000 ευρώ.

2. Στον Δήμο Αλεξανδρούπολης επίσης δεν καταβλήθηκε ποσό 6.486 ευρώ σε υπάλληλο για την πρώτη δόση επιδότησης με σκοπό την ανέγερση κατοικίας σε προβληματική περιοχή γιατί από τον έλεγχο προέκυψε ότι η σύζυγος του «δικαιούχου» διέθετε στην ίδια οικοδομή διαμέρισμα 87,49 τ.μ.!

3. Παρόμοια περίπτωση καταγράφηκε και στον Δήμο Ξάνθης, όπου δεν εγκρίθηκαν εντάλματα 23.048 ευρώ για την επιδότηση ανέγερσης κατοικίας σε δύο περιπτώσεις όπου διαπιστώθηκε α) ότι οι σύζυγοι των υπαλλήλων είχαν πλήρη κυριότητα άλλης κατοικίας, και β) ότι οι εργασίες ανέγερσης είχαν ξεκινήσει πριν τον διορισμό των υπαλλήλων!

4. Ο Δήμος Φιλιππαίων προσπάθησε ανεπιτυχώς να αποδώσει 2.535 ευρώ σε ειδικούς συμβούλους και επιστημονικούς συνεργάτες του Δημάρχου ως κατ' αποκοπήν έξοδα κίνησης για τον μήνα Ιανουάριο, όταν -σύμφωνα με τον νόμο- δικαιούνται μηνιαίως μόλις 325 ευρώ, ποσό το οποίο τελικά και έλαβαν.

5. Συμβασιούχος υπάλληλος στον Δ. Τρίγλιας με ειδικότητα επόπτη διανομέα είχε τοποθετηθεί στην κατηγορία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης χωρίς να έχει απολυτήριο Λυκείου.

6. Αντίστοιχα στον Δήμο Αριδαίας προσπάθησαν να «δώσουν» 4.859 ευρώ για μισθούς και έξοδα κίνησης νεοπροσλαμβανόμενων δημοτικών αστυνόμων και τα εντάλματα «κόπηκαν» γιατί αφορούσαν χρονικό διάστημα πριν από τον διορισμό των υπαλλήλων.

7. Γαλαντόμος στις εκδηλώσεις και στις επιχορηγήσεις ήταν ο Δήμος Θεσσαλονίκης, ο οποίος για ημερίδα στο πλαίσιο εορτασμού της γιορτής της μητέρας ήθελε να ξοδέψει 3.482 ευρώ για να γευματίσουν 248 άτομα. Το ένταλμα πληρωμής επιστράφηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο στον αποστολέα.

8. Ο γειτονικός δήμος Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης προχώρησε ακόμη περισσότερο στις επιχορηγήσεις συλλόγων και ενέκρινε ποσό 6.000 ευρώ για τον Σύλλογο Δημοκρατικών Γυναικών καθώς και 3.000 ευρώ για οικονομική ενίσχυση του ΚΚΕ. Τα εντάλματα δεν εγκρίθηκαν από το Ελεγκτικό Συνέδριο.

9. Ο Δήμος Ζωγράφου προσπάθησε να αποδώσει 51.916 ευρώ για την ασφάλιση της δημοτικής περιουσίας σε εταιρεία όπου κρίθηκε ότι είχε τη συμφερότερη προσφορά και όχι στον μειοδότη του διαγωνισμού.

10. Ο Δήμος Αν. Λιοσίων δεν κατάφερε -εξαιτίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου- να αμείψει με 57.120 ευρώ ορκωτό ελεγκτή για την εκκαθάριση δημοτικής επιχείρησης, γιατί έπρεπε η ίδια να προσδιορίσει και να καταβάλει την αμοιβή.

11 Ποσό 205.852 ευρώ ανατέθηκε απ΄ ευθείας χωρίς διαγωνισμό από τον Πολιτιστικό Οργανισμό Δήμου Αθηναίων για διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων. Η δαπάνη «κόπηκε» από το Ελεγκτικό Συνέδριο.

ΠΡΟΑΓΓΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Εκτόξευση των εξόδων και του δανεισμού για κράτος και ΟΤΑ

Αύξηση του δανεισμού του ελληνικού κράτους για το 2009 κατά 51,1% σε σχέση με το 2008 και μειωμένα έσοδα κατά 47,4% καταγράφει το Ελεγκτικό Συνέδριο στις γενικές παρατηρήσεις για τις δαπάνες του κράτους και των ΟΤΑ.

Ενδεικτικό στοιχείο του δημοσιονομικού εκτροχιασμού που προμήνυε την «μπόρα» της οικονομικής κρίσης που θα ακολουθούσε είναι η δραματική αύξηση του δανεισμού της χώρας.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, είχαν προϋπολογιστεί δάνεια για το 2009 ύψους 64,5 δισ. ευρώ. Τελικά, τα δάνεια της χώρας έφτασαν το αστρονομικό ποσό των 105,5 δισ. ευρώ. Ο δανεισμός αυξήθηκε σε σχέση με το 2008 κατά 35,5 δισ. ευρώ.

Αντίστοιχα, τα έξοδα που είχαν προϋπολογιστεί ήταν 99,3 δισ. ευρώ και εκτοξεύτηκαν στα 146,5 δισ. ευρώ καταγράφοντας αύξηση 47,7% σε μία χρονιά όπου πραγματοποιήθηκαν και βουλευτικές εκλογές.

Στην έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου αναφέρονται αποσπάσματα που θυμίζουν τις εκθέσεις της τρόικας και της Task Force. Συγκεκριμένα επισημαίνεται ότι η αύξηση του δανεισμού του κράτους για την κάλυψη των πάσης φύσεως αναγκών «καταδεικνύει την επιτακτική ανάγκη βελτίωσης της αποτελεσματικότητας των εισπρακτικών μηχανισμών, με έμφαση στις ΔΟΥ που εμφανίζουν τα μικρότερα ποσοστά εισπράξεων έναντι των βεβαιωθέντων εσόδων».

Η έκθεση σημειώνει ότι τα φορολογικά έσοδα κάλυψαν το 28,7% των συνολικών εσόδων του κράτους, παρουσιάζοντας μείωση έναντι του 2008 κατά 2,6 δισ. ευρώ (-5,59%). Τέλος υπογραμμίζεται ότι υπάρχει υστέρηση όσον αφορά τα προβλεπόμενα φορολογικά έσοδα που υπολογίστηκαν στον προϋπολογισμό του 2009 κατά 12,8 δισ. ευρώ.

ΥΠΕΡΟΓΚΕΣ ΑΜΟΙΒΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ

Τα φάλτσα των υπουργείων

Φαινόμενα παράνομων δαπανών καταγράφει η Eκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου και για τις υπηρεσίες του «στενού» δημόσιου τομέα.

Για παράδειγμα το υπουργείο Οικονομικών προσπάθησε -χωρίς αποτέλεσμα- να επιχορηγήσει με 15.000 ευρώ πολιτιστικούς συλλόγους που είχαν επιχορηγηθεί με αντίστοιχα ποσά εντός του 2009.

Το Ελεγκτικό Συνέδριο «έκοψε» ένταλμα πληρωμής συμβασιούχων έργου ύψους 42.000 ευρώ στο υπουργείο Οικονομικών που επιδίωξε να πληρώσει τους συμβασιούχους δίνοντας αναδρομική ισχύ στις συναφθείσες συμβάσεις έργου!

Δεν εγκρίθηκε επίσης η καταβολή αποζημίωσης 74.186 ευρώ από το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας για αποζημίωση σε γιατρούς που συμμετείχαν σε Υγειονομικές Επιτροπές, γιατί δεν υπήρχε θεσμικό πλαίσιο το οποίο να καθορίζει τις αμοιβές τους.

Επίσης καταγράφηκε περίπτωση ιατρού του ΕΣΥ, ο οποίος διεκδικούσε αποζημιώσεις για συμμετοχή σε επιτροπές καθώς και εφημερίες στο νοσοκομείο που εργαζόταν με τις οποίες η μηνιαία αμοιβή του ξεπερνούσε τις αποδοχές αρεοπαγίτη με 29 χρόνια προϋπηρεσίας!

Υπερβάσεις

Σημαντικά ποσά εκατομμυρίων ευρώ για δαπάνες έργων και προμηθειών του υπουργείου Εθνικής Άμυνας δεν εγκρίθηκαν από το Ελεγκτικό Συνέδριο λόγω υπέρβασης των προϋπολογισθεισών δαπανών, που κρίθηκαν αδικαιολόγητες.

Στο υπουργείο Παιδείας «κόπηκαν» δαπάνες 10.147 ευρώ που αφορούσαν την αποστολή γραπτών μηνυμάτων σε κινητά τηλέφωνα!

Ακυρώθηκαν επίσης οι πληρωμές 104.657 ευρώ για να καταβληθούν αποδοχές σε 2 καθηγητές του ΤΕΙ Πειραιά, οι οποίοι είχαν συνάψει παράνομα συμβάσεις με την Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθηνών.

Σε αρκετές περιπτώσεις που ακυρώθηκαν δαπάνες των δημόσιων υπηρεσιών από το Ελεγκτικό Συνέδριο καταγράφηκε το φαινόμενο να μην προσκομίζονται σχετικά παραστατικά δαπάνης (τιμολόγια, δελτία αποστολής) σε πρωτότυπη μορφή κατά παράβαση του νόμου ενώ σε αρκετές περιπτώσεις δεν παρουσιαζόταν καν το νόμιμο παραστατικό δαπάνης.

Εξι φορές πάνω

Εξαπλασιάστηκαν οι μη νόμιμες δαπάνες το 2009 σε σχέση με το 2008, όπως αναφέρουν τα στοιχεία του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συγκεκριμένα το 2008 καταγράφηκαν παράνομες δαπάνες ύψους 106,4 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 40 εκατ. ευρώ καταγράφηκαν σε ΟΤΑ και 60 εκατ. ευρώ σε ΝΠΔΔ.

Το 2009 το συνολικό ποσό ανέρχεται σε 657,7 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 505,5 από τις υπηρεσίες του κεντρικού κράτους, 113 εκατ. ευρώ από τα ΝΠΔΔ -σχεδόν διπλάσια από το 2008-, ενώ οι ΟΤΑ παραμένουν «σταθεροί» στα 38 εκατ. ευρώ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2009 ήταν εκλογική χρονιά, με αποτέλεσμα -όπως είθισται- να εκτοξευτούν οι κρατικές δαπάνες στο σύνολό τους, συμπαρασύροντας και τις μη νόμιμες δαπάνες, όπως καταγράφει το πόρισμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου.