Πόση μείωση μισθών προβλέπει η Τράπεζα της Ελλάδος;

Η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι οι αποδοχές των μισθωτών θα μειωθούν φέτος κατά 9,2% με την πτώση να συνεχίζεται και το 2013 περίπου στο 7%. Συστήνει πρόσθετα μέτρα για έλλειμμα και χρέος.

Επιτάχυνση της μείωσης των μισθών τη διετία 2012-2013 προβλέπει η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη νομισματική πολιτική που συστήνει αποφυγή νέων φόρων και δημοσιονομική προσαρμογή μέσω της περικοπής δαπανών, ενώ θεωρεί κλειδί για την έξοδο της χώρας από την κρίση την πολιτική και κοινωνική συναίνεση και τη μέχρι κεραίας εφαρμογή του Μνημονίου.

Στην έκθεση διατυπώνονται αιχμές για την έλλειψη αποτελεσματικότητας της οικονομικής πολιτικής και των πρακτικών της περιόδου 2010-2011 κυρίως λόγω των αστοχιών στην είσπραξη των εσόδων και των καθυστερήσεων στις διαρθρωτικές αλλαγές. Σύμφωνα με την ΤτΕ, την προσεχή διετία αναμένεται ραγδαία μείωση των μισθών των εργαζομένων στο σύνολο της οικονομίας, η οποία μάλιστα φέτος θα είναι σχεδόν τριπλάσια συγκριτικά με το 2011.

Οι μέσες ονομαστικές προ φορολογίας αποδοχές των μισθωτών εκτιμάται ότι θα μειωθούν το τρέχον έτος κατά 8,2% έως 9,2% σε ονομαστικούς όρους, όταν πέρυσι μειώθηκαν κατά 3%. Η πτώση θα συνεχισθεί και το 2013, οπότε προβλέπεται ότι οι αποδοχές θα μειωθούν περαιτέρω κατά 7% περίπου στο σύνολο της οικονομίας.

Για να είναι διατηρήσιμη η μείωση των ελλειμμάτων και του δημόσιου χρέους η κεντρική τράπεζα επισημαίνει ότι απαιτούνται πρόσθετα μέτρα που θα ελαχιστοποιούν, κατά το δυνατόν, τις συσταλτικές επιδράσεις της δημοσιονομικής προσαρμογής στην οικονομική δραστηριότητα και θα ενισχύουν τον ρυθμό ανάπτυξης.

Στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι η μείωση των δαπανών είναι πολύ πιο αποτελεσματική από την αύξηση των εσόδων, ενώ στην πλευρά των δαπανών είναι σκόπιμο να μη θίγονται οι επενδυτικές δαπάνες και στην πλευρά των εσόδων να μην επιβάλλονται φορολογικές ρυθμίσεις που αποθαρρύνουν την αποταμίευση, ή επιδρούν αρνητικά στην προσφορά.

ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΑΡΤΑ ΣΤΙΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΧΡΕΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ

Οχι σε νέους φόρους, μέτρα για τη φοροδιαφυγή. Στον τομέα των ακινήτων προτείνονται η μείωση του φόρου μεταβίβασης και η συγχώνευση των φόρων σε έναν ενιαίο φόρο. Κόκκινη κάρτα σε νέους φόρους και ευνοϊκές ρυθμίσεις για χρέη στο Δημόσιο δείχνει η κεντρική τράπεζα και ζητεί μέτρα για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την πάταξη της φοροδιαφυγής. Στον τομέα των ακινήτων προτείνονται η μείωση του φόρου μεταβίβασης και η συγχώνευση των φόρων σε έναν ενιαίο φόρο.

Στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι στο πλαίσιο του εθνικού διαλόγου για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος πρέπει να ληφθούν υπόψη ως αναγκαίες κατευθύνσεις η διεύρυνση της φορολογικής βάσης, η ενίσχυση της δικαιοσύνης στη φορολογία και η κατάργηση των αντικινήτρων που αποθαρρύνουν την εργασία (π.χ. η υπερφορολόγηση της εργασίας έχει χαρακτηριστεί από τον ΟΟΣΑ ως αντικίνητρο που θα πρέπει να διορθωθεί σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα κατά τρόπο που θα εξασφαλίσει ότι το δημοσιονομικό αποτέλεσμα θα είναι ουδέτερο).

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, ιδιαίτερα σημαντικές κρίνονται η τεχνική βοήθεια από την ομάδα δράσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης καθώς και η τεχνική βοήθεια από το ΔΝΤ. Με τις κατάλληλες νομοθετικές πρωτοβουλίες μπορούν να συμβάλουν στην καλύτερη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών και στη μεταρρύθμιση του φορολογικού, δικαστικού και διοικητικού συστήματος.

Στην έκθεση αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι εάν η Ελλάδα είχε τη δυνατότητα να διατηρήσει το 2011 την αποδοτικότητα συλλογής ΦΠΑ του έτους 2008, με τους τρέχοντες συντελεστές ΦΠΑ θα είχε επιπλέον ετήσιες εισπράξεις ΦΠΑ ύψους 2,3 δισ. ευρώ ή 1,1% του ΑΕΠ (όλων των άλλων παραγόντων τηρουμένων σταθερών). Έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην είσπραξη ανεξόφλητων φόρων που σε πολλές περιπτώσεις οφείλονται σε καθυστερήσεις του δικαστικού συστήματος.

Για τη φορολογία των ακινήτων επισημαίνεται ότι η επικείμενη αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών πρέπει να συνδυαστεί με τον εξορθολογισμό της φορολογίας στην κατεύθυνση τόσο της μείωσης της φορολογίας των μεταβιβάσεων όσο και της κατάργησης επιμέρους επιβαρύνσεων και της θέσπισης ή διατήρησης ενός πολύ μικρού αριθμού ενιαίων φόρων που θα αντικαταστήσουν το πλήθος των υπαρχόντων (π.χ. ενιαίος φόρος επί των συναλλαγών και ενιαίος φόρος επί της ιδιοκτησίας).

ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

1. Στοχευμένες περικοπές δαπανών. Στο σκέλος των δαπανών το βάρος πέφτει στη μείωση των μισθολογικών και κοινωνικών δαπανών του Δημοσίου, στις καταργήσεις και συγχωνεύσεις φορέων και οργανισμών και στην από μηδενική βάση επανεξέταση της αποδοτικότητας των προγραμμάτων και τον έλεγχο των κονδυλίων από ανεξάρτητο δημοσιονομικό συμβούλιο. Η Τράπεζα της Ελλάδος είναι αντίθετη σε περικοπές επενδυτικών δαπανών του Δημοσίου που θα επέτειναν την ύφεση.

2. Ψαλίδισμα μισθολογίων. Επισημαίνει ότι οι περικοπές δαπανών θα πρέπει να είναι εστιασμένες στο ψαλίδισμα των ειδικών μισθολογίων στον δημόσιο τομέα, στις καταργήσεις και συγχωνεύσεις δημόσιων φορέων και οργανισμών καθώς και στην αναδιάρθρωση των ΔΕΚΟ και στον περιορισμό των κοινωνικών, φαρμακευτικών και αμυντικών δαπανών. Επίσης για την αξιολόγηση κάθε δαπάνης ή προγράμματος προτείνεται η κατάρτιση προϋπολογισμού προγραμμάτων με μέτρηση της απόδοσης με στόχο την κατάργηση περιττών δαπανών και την καλύτερη αξιοποίηση των περιορισμένων δημόσιων πόρων ώστε να επιτευχθεί το μέγιστο αναπτυξιακό αποτέλεσμα.

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Τέσσερα κλειδιά για την ανάκαμψη:

Τέσσερα κλειδιά για την επιτυχία του προγράμματος επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδος, τα οποία αφορούν στην πολιτική συμφωνία, την αποφασιστικότητα, τις ανατροπές στη δημόσια διοίκηση και την επαναφορά της οικονομίας σε ρυθμούς ανάπτυξης. Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην έκθεση, η επιτυχία του προγράμματος απαιτεί:

1. Συνέχεια, η οποία πρέπει να εξασφαλιστεί. Στοιχεία που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την συνέχεια είναι κατ αρχάς η βασική συμφωνία ενός μεγάλου μέρους των πολιτικών δυνάμεων ως προς τους στόχους του προγράμματος. Σε πρακτικό επίπεδο θα πρέπει να σημειωθεί η απόφαση για τη θέσπιση θέσης γενικού γραμματέα Εσόδων στο υπουργείο Οικονομικών με πενταετή θητεία, η οποία εξασφαλίζει ένα μίνιμουμ συνέχειας της δημόσιας διοίκησης σε έναν κρίσιμο τομέα.

2. Διοικητική αποτελεσματικότητα. Η εφαρμογή των πολιτικών εξαρτάται αποκλειστικά σχεδόν από την ικανότητα των μηχανισμών που θα κληθούν να τις υλοποιήσουν. Είναι πλέον πανθομολογούμενο ότι στον τομέα αυτόν οι κρατικιστικές αντιλήψεις και οι πελατειακές σχέσεις έχουν δημιουργήσει στρεβλώσεις και αγκυλώσεις και έχουν εκθρέψει κεκτημένα συμφέροντα και συντεχνιακές επιδιώξεις, που αποτελούν σήμερα τα κύρια εμπόδια στην εφαρμογή των αναγκαίων πολιτικών.

3. Αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Η εμπιστοσύνη που έχει κλονιστεί μπορεί να αποκατασταθεί μόνο με την εφαρμογή όλων των υποχρεώσεων που προβλέπονται από τη δανειακή σύμβαση, αυστηρά μέσα στις προθεσμίες που έχουν τεθεί και χωρίς εκπτώσεις

Επαναφορά της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς. Η ανάκαμψη και η δημιουργία των προϋποθέσεων για βιώσιμη ανάπτυξη είναι όντως ο δρόμος που θα οδηγήσει στην ταχύτερη αποκλιμάκωση του χρέους και του ελλείμματος και θα βελτιώσει τις προσδοκίες. Ταυτόχρονα η δημοσιονομική προσαρμογή είναι προϋπόθεση για την ανάπτυξη.